به صورت کلی، نمی‌توان مفهوم و تعریف دقیقی برای دیجیتال مارکتینگ ارائه کرد. تعریف کوتاهی که دررابطه با دیجیتال مارکتینگ ارائه شده و تعداد زیادی بر آن اتفاق‌نظر دارند، بدین صورت است:
عمل بازاریابی که با استفاده از ابزارهای دیجیتالی در فضاهای متفاوت صورت می‌گیرد را دیجیتال مارکتینگ می‌گویند.
در ادامه به بررسی دقیق‌تر دیجیتال مارکتینگ می‌پردازیم:
مفهوم دیجیتال مارکتینگ
دیجیتال مارکتینگ در واقع مجموعه‌ای از ابزارها و تکنیک‌ها است. زمانی که فرد به تسلط استفاده از این ابزارها و تکنیک‌ها در بستر دیجیتال می‌رسد، توانایی فعالیت پیشرفته در عرصه دیجیتال مارکتینگ را خواهد داشت. باتوجه به جامعه آماری فضای دیجیتال که روزبه‌روز در حال افزایش است، هرگونه دیجیتال مارکتینگ در این فضا بازدهی بالایی را برای افرادی که این مسیر را انتخاب کرده‌اند؛ خواهد داشت.
برای مثال فرض کنید شما فروشنده محصولی هستید که فقط امکان تولید در یکی از شهرها را دارید؛ اما محصول شما کمیاب است و به‌آسانی می‌تواند جایگاه فروش خوبی را در سایر شهرها نیز کسب کند، بهترین مسیر برای شما تبلیغات آنلاین است.
شما حتی به‌عنوان یک فروشنده کم‌تجربه می‌توانید به عنوان جایگزین شعبه‌های فروش با نیروی انسانی بالا و هزینه‌های زیاد، دیجیتال مارکتینگ را انتخاب کنید؛ چرا که در دیجیتال مارکتینگ به شما این امکان داده می‌شود که در تمامی شهرها معرفی محصول خود را انجام دهید و مشتریان زیادی را از سایر نقاط کشور کسب کنید.
البته در نظر داشته باشید که دیجیتال مارکتینگ محدود به یک محیط یا کشور نمی‌شود و می‌تواند معرفی به تمامی مردم دنیا را در بر بگیرد. چرا که امروزه اغلب مردم دنیا در این فضا فعالیت می‌کنند و خرید آنلاین را به خرید حضوری ترجیح می‌دهند.
شاید شما نیز به این فکر کنید که فعالیت و خرید حضوری منطقی‌تر به نظر می‌رسد، از این رو ابتدا تفاوت دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی سنتی را بررسی می‌کنیم:
تفاوت دیجیتال مارکتینگ و بازاریابی سنتی
بازاریابی سنتی به طور عمده در فضای فیزیکی بازار اجرا می‌شود و شامل تبلیغاتی اعم از تبلیغات تلویزیونی، بیلبوردها، تراکت‌ها و یا تبلیغات چاپی را شامل می‌شود.
این نوعِ تبلیغات هزینه‌های زیادی را برای کارفرما متحمل می‌شود. از طرفی جامعه آماری محدودی از مردم را در بر می‌گیرد و به این معناست که افراد کمتری با نوع خدمات یا محصول شما آشنا می‌شوند. به دلیل مشخص نبودن جامعه هدف ممکن است بخشی از این هزینه‌ها هدر روند.
در مقابل، دیجیتال مارکتینگ در فضای آنلاین اجرا می‌شود و جامعه آماری بسیار وسیعی را در بر می‌گیرد. قسمت عمده‌ای از این روش را شخص دیجیتال مارکتر باید بر روی مهیا کردن فضا تمرکز کند؛ زیرا که جامعه هدف خود به سمت آن سوق داده می‌شود. مانند سایت‌های متفاوت که کاربر به دنبال خدمت یا محصول مدنظر بین آنها می‌گردد.
دیجیتال مارکتینگ، بازاریابی در شبکات اجتماعی، سایت‌ها، موتورهای جستجو، سئو، ایمیل و به طور کل در بستر فضای مجازی و اینترنت را شامل می‌شود.
امروزه دیجیتال مارکتینگ نتیجه مطلوب‌تری را ارائه می‌دهد. زیرا جامعه آماری و مشتریان گسترده‌تری در بازه های سنی بیشتری را شامل می‌شود.
حالا شما به عنوان مدیر یک سازمان شاید برایتان سوال باشد که کدام استراتژی انتخاب مناسب‌تری برای تبلیغات است؟
اولین قدم برای پاسخ به این سوال، بررسی فضا و هدف کسب و کار شما است، اینکه مخاطبین شما کدام گروه از مردم را شامل می‌شوند؟ هدف شما از ارائه این محصولات و خدمات چیست؟ و سوالاتی که مسیر اصلی شما را در رسیدن به این اهداف مشخص می‌کند چیست؟
پاسخ درست به این قبیل سوالات به شما کمک می‌کند تا مسیر بازاریابی خود را به درستی انتخاب کنید. برای مثال محصولاتی که افراد کهنسال یا میانسال را شامل می‌شود؛ بهتر است در بستر تبلیغات تلویزیونی و یا روزنامه اجرا شود.
اگر خدمات و محصولات شما فقط یک محدوده را پوشش می‌دهد بهتر است از تبلیغات چاپی فقط برای همان محدوده استفاده کنید.
دیجیتال مارکتینگ چه زمانی به کار می‌آید
افرادی که در فضای دیجیتال فعالیت دارند، به طور معمول گروه سنی خاصی را در برمی‌گیرند. چه بسا امروزه کودکان و میانسالان نیز در حال وفق دادن خود با تکنولوژی جدید و ابزار آن هستند.
پس شما با استفاده از فرایند دیجیتال مارکتینگ می‌توانید مجموعهٔ بزرگتری از افراد را برای بازاریابی پوشش دهید.
زمانی که محدودیتی در ارسال، تولید و ارائه خدمت یا محصول خود ندارید و توانایی تامین این جامعه را دارید می‌توانید دیجیتال مارکتینگ را به عنوان اولویت خود قرار دهید.
یک دیجیتال مارکتر می‌داند که در ابتدا باید نیاز و هدف خاصی را دنبال کند، سپس علایق جامعه هدف را مورد بررسی قرار می‌دهد و در همین مسیر بهترین نحوهٔ ارائه محصول یا خدمت را در نظر می‌گیرد.
حضور یک دیجیتال مارکتر متخصص که روند کاری اصولی دارد می‌تواند ارتباط دیجیتال مارکتینگ را اثربخش کند.
اینکه مشتریان ما در این فضا ممکن است فعلی و دائمی نباشند، اما برقرای ارتباط موثر و فعال با مشتری جزو الزامات در نظر گرفته می‌شود.
10 مزیت دیجیتال مارکتینگ
قابلیت هدف گذاری و انتخاب جامعه هدف
در فرایند دیجیتال مارکتینگ، شما به راحتی می‌توانید مخاطبین خود را دسته بندی کنید و بر اساس مشتری‌ها و مخاطبین خود، بازاریابی را به مرکز جامعه هدف سوق دهید.
مقرون به صرفه، کاهش اتلاف هزینه و تبلیغات هدفمند
دیجیتال مارکتینگ در مقایسه با بازاریابی سنتی، به علت اینکه در بستر دیجیتال صورت می‌گیرد و به صورت خاص مشتریان ما را مورد هدف قرار می‌دهد، اتلاف هزینه کمتری را شامل می‌شود و شما می‌توانید از هدر رفتن هزینه‌ها برای جذب افرادی که مشتری به حساب نمی‌آیند جلوگیری کنید.
برآورد سازی آسان نیاز مشتری
یکی از مزیت‌های بستر آنلاین، جستجو و یافتن بهترین راه حل در سریع‌ترین زمان برای نیاز شماست. از همین رو می‌توان گفت دیجیتال مارکتینگ درست می‌تواند سازمان شما را در راس تامین کنندگان قرار داده و در نتیجه جستجوهای مخاطب قرار دهد.
جذب حداکثری مخاطب
یکی از نقص‌های بزرگ بازاریابی سنتی، این است که محدوده افرادی کمی را پوشش می‌دهد. برای مثال شما فقط می‌توانید برای عدهٔ کمی همایش معرفی خدمت یا محصول برگزار کنید. در حالی که ممکن است افراد زیادی خواهان امکانات شما باشند اما به علت فاصله و یا ظرفیت تبلیغات شما، توانایی قرار گرفتن در لیست مخاطبین شما را نداشته باشند. از این رو می‌توان دیجیتال مارکتینگ را معجزه محدودیت شمرد. زیرا که دیجیتال مارکتینگ، خدمت یا محصول شما را در فضای وسیع دیجیتال معرفی می‌کند و به صورت تقریبی تمامی افراد، حتی از نقاط متفاوت را به عنوان مشتری در لیست مخاطبینتان قرار می‌دهد. البته لازمه جذب حداکثری مشتری داشتن دیجیتال مارکتر ماهر و کاربلد میباشد.
انعطاف پذیری
دیجیتال مارکتینگ برای شما طیف وسیعی از فرصت‌ها را به عمل می‌آورد. شما به عنوان یک دیجیتال مارکتر می‌توانید در دنیای دیجیتال به اصطلاح سفر کنید و تجربه‌های جدید را کسب کنید و در نهایت بهترین بستر را برای فعالیت خود انتخاب کنید.
یک دیجیتال مارکتر می‌داند که با شناخت مخاطبین خود گستره وسیعی از شبکات را برای شروع بازاریابی در اختیار خواهد داشت.
مدیریت ارتباط با مخاطب و مشتری
برخلاف بازاریابی سنتی که شما ممکن است از افرادی که مخاطب تبلیغ شما هستند، اطلاعاتی در اختیار نداشته باشید، دیجیتال مارکتینگ این امکان را برای شما فراهم می‌کند تا مخاطبین خود را شناسایی کنید. حتی در مراتب جزئی‌تر می‌توانید با بررسی حساب‌های کاربری مشتریان به نیازهای آنها تسلط بیشتری داشته باشید و نحوه ارائه محصولات و خدمات خود را در مسیر این نیازها قرار دهید.
ارتباط با مشتری از راه دور با دیجیتال مارکتینگ به آسانی امکان پذیر است. این ارتباطات می‌تواند فرایند معرفی، فروش، خدمات پس از فروش و … را شامل شود و همین تعامل باعث افزایش رضایت مشتری خواهد شد.
قابلیت مدیریت با هر میزان بودجه
دیجیتال مارکتینگ می‌تواند برای شما با هر بودجه ای متناسب با ابعاد کسب و کارتان، بستر تبلیغات و بازاریابی را فراهم کند.
به طوری که برخی از سازمان‌های پیشرفته و بزرگ می‌توانند فعالیت‌های دیجیتال مارکتینگ گسترده‌تری را انجام دهند؛ در حالی که یک سازمان نوپا با توجه به محدودیت‌های مالی و … بازاریابی محدودتری را انجام دهد.
اعتبار سازی سریع تر
دنیای دیجیتال فضایی است که افراد به راحتی می‌توانند تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند. این مزیت فضای دیجیتال می‌تواند به اعتبار سازی یک برند کمک زیادی کند؛ زیرا در مدت زمان خیلی کم اکثریت افراد رضایت خود را به دیگران انتقال می‌دهند و به افزایش اعتبار سازمان شما و رشد آن کمک می‌کنند.
عملکرد نامحدود و سرعت بالاتر
امروزه استفاده از اینترنت به علت امکان برقراری ارتباط سریع‌تر به میزان قابل توجهی رسیده است. پس ترجیح افراد نیز در همین سو قرار می‌گیرد. افراد ترجیح می‌دهند تا نیاز خود را با استفاده از پلتفرم‌های متفاوت و اینترنت در کوتاه‌ترین زمان ممکن برطرف کنند.
بهتر است شما به عنوان یک دیجیتال مارکتر از این فرصت استفاده کنید و بدون محدودیت، خدمات و محصولات را در فضاهایی که در اختیار دارید معرفی کنید. اینترنت و دنیای دیجیتال آنقدر وسیع و بی نهایت است که شما در هر زمینه از آن می‌توانید بهترین نسخه خود را ارائه دهید.
دسترسی آسان
با توجه به دیجیتال شدن بیشتر فعالیت‌ها و صنف‌های جهان، مردم در سر تا سر دنیا استفاده از گوشی‌های هوشمند، لپ تاپ و اینترنت را جزو الزامات می‌دانند.
در نتیجه می‌توان در نظر داشت که عمدهٔ مردم دنیا از فضای دیجیتال استفاده می‌کنند و روز به روز این نیاز و استفاده، از سیر تصاعدی پیروی می‌کند؛ پس دیجیتال مارکتینگ می‌تواند جزو بهترین راه‌ها برای بازاریابی گسترده باشد؛ زیرا که اکثریت مردم به آسانی قادر به دسترسی به محتوای شما هستند.
آینده و بازار شغلی دیجیتال مارکتینگ
این روزها با توجه به حضور اکثریت کسب و کارها در اینترنت و دنیای دیجیتال، تقاضا برای یک دیجیتال مارکتر ماهر در حال افزایش است. پس بهترین اقدام، دستیابی به دانش و تجربه لازم دیجیتال مارکتینگ است.
اغلب مردم استفاده از اینترنت را در روز، حتی برای برطرف کردن نیازهای روزانه خود دارند.
علاوه بر آن، بعد از شوک بزرگی که به بازارهای فیزیکی بعد از ویروس کرونا وارد شد؛ اکثریت کسب و کارها سعی بر این دارند که علاوه بر بازار فیزیکی، فروش را در فضاهای اینترنتی نیز به عنوان تضمین داشته باشند که این امر، خود به تنهایی بازار شغلی دیجیتال مارکتینگ را پررنگ می‌کند. زیرا هر کسب و کاری نیازمند یک دیجیتال مارکتر است.
ورود به بازار کار دیجیتال مارکتینگ در هر کجای دنیا مستلزم مهارت‌های نرم افزاری و ارتباطی بالا است. البته در نظر داشته باشید که دیجیتال مارکتینگ گستره ای از شغل‌های متنوعی را شامل می‌شود که بهتر است قبل از ورود، هدف خود و مسیری که قصد دارید در آن پیشرفته شوید را انتخاب کنید.
چند نمونه از زیر مجموعه‌های شغلی دیجیتال مارکتینگ
- مدیر دیجیتال مارکتینگ
- کارشناس سئو
- کارشناس تولید محتوا
امروزه دیجیتال مارکتینگ جزو شغل‌های پر رقابت شمرده می‌شود اما به علت نیاز روز افزون کسب و کارها، به نظر می‌رسد تا سال‌های زیادی در آینده تقاضا ایجاد شده و اشباعی برای این کارشناسان صورت نمی‌گیرد.
سوالات متداول
آیا دیجیتال مارکتینگ برای تمامی مشاغل مناسب است؟
به صورت کلی می‌توان گفت بله، دیجیتال مارکتینگ امری ضروری برای هر کسب و کاری شناخته می‌شود. اما همانطور که پیش‌تر نیز اشاره کردیم، شما به عنوان یک دیجیتال مارکتر بهتر است ابتدا سازمان خود، اهداف سازمان خود و جامعه هدف را بشناسید. زیرا ممکن است سازمان شما نیازمند تمرکز بیشتر بر روی بازاریابی سنتی باشد و دیجیتال مارکتینگ به عنوان اولویت‌های بعدی سازمان شما شناسایی شود.
بلد بودن دیجیتال مارکتینگ، می‌تواند شاغل شدن در باقی کشورها را تضمین کند؟
دیجیتال مارکتینگ امروزه فرصت‌های شغلی مناسبی را به وجود آورده است و با توجه به استفاده تمام مردم دنیا از اینترنت و نیازمندی تمامی سازمان‌ها به بازاریابی دیجیتال جهت فروش بیشتر یا اعتبار سازی، به طور قطع فرصت‌های مناسبی را به عنوان شغل پیدا خواهید کرد.
آیا دانستن دیجیتال مارکتینگ به تنهایی می‌تواند برای ما شغل مناسبی را فراهم کند؟
دانستن تئوری دیجیتال مارکتینگ تا زمانی که در فضای دیجیتال مورد بررسی قرار نگیرد، کافی نیست. حتی در گذشته شما به عنوان یک مدیر بازاریابی یا مدیر فروش باید تجربه‌های زیادی را در زمینه بازار یا فروش کسب می‌کردید تا بازخورد مناسبی را دریافت کنید و در جایگاه شغلی خوبی قرار بگیرید؛ دیجیتال مارکتینگ نیز همین گونه است. بنابراین اگر شما در حال فراگیری دیجیتال مارکتینگ هستید بهتر است همزمان با مطالعه، خود را شرایط بازار نیز قرار دهید تا فرد با تجربه تری در این زمینه باشید و فرصت‌های شغلی بیشتری داشته باشید.
چگونه یادگیری دیجیتال مارکتینگ را شروع کنیم؟
افراد زیادی که در این عرصه فعالیت دارند به شیوه‌های مختلف دوره‌های آموزشی را برگزار می‌کنند که با سرچ کردن، می‌توانید به آنها دسترسی پیدا کنید. علاوه بر آن مطالعه کتاب در این رابطه و تجربه کردن آن در فضاهای دیجیتال متفاوت می‌تواند از شما دیجیتال مارکتر پیشرفته‌تری را بسازد.